สำคัญผิด

สาระสำคัญแห่งนิติกรรม คือ ส่วนประกอบสำคัญของสัญญา หากขาดสิ่งเหล่านี้ไป จะทำให้สัญญาไม่สมบูรณ์ เช่น ประเภทของสัญญา, คู่สัญญา หรือทรัพย์สินที่เกี่ยวข้อง

ความสำคัญผิดในสาระสำคัญ มี 3 แบบหลักๆ:

1. สำคัญผิดในลักษณะของนิติกรรม: เข้าใจผิดว่ากำลังทำสัญญาประเภทหนึ่ง แต่กลับไปทำอีกประเภทหนึ่ง
2. สำคัญผิดในตัวบุคคลซึ่งเป็นคู่กรณีแห่งนิติกรรม: ทำสัญญากับคนผิด โดยเข้าใจผิดว่าเป็นอีกคนหนึ่ง
3. สำคัญผิดในทรัพย์สินซึ่งเป็นวัตถุแห่งนิติกรรม: เข้าใจผิดเกี่ยวกับทรัพย์สินที่เป็นวัตถุประสงค์ของสัญญา

ตัวอย่างฎีกาที่เกี่ยวข้อง เช่น ฎีกาที่ 965/2530, 828/2508, 4861/2555 และ 15919/2555 ล้วนแสดงให้เห็นถึงกรณีที่การแสดงเจตนาสำคัญผิดในสาระสำคัญ ส่งผลให้สัญญาเป็นโมฆะ

หากการแสดงเจตนาเข้าข่ายสำคัญผิดในสาระสำคัญแห่งนิติกรรมตามที่กฎหมายกำหนด นิติกรรมนั้นจะเป็นโมฆะทันที หมายความว่าสัญญาหรือข้อตกลงนั้นจะถือว่าไม่เคยเกิดขึ้น และไม่มีผลผูกพันทางกฎหมายใดๆ